नेपाली राजनीति : कांग्रेस र एमालेबीचको सम्झौता र भविष्यको अड्कल

काठमाडौँ : असार १७ गते नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेबीच भएको सात बुँदे सम्झौताले नेपाली राजनीतिमा नयाँ मोड ल्याएको छ। सम्झौताको चौथो बुँदामा उल्लेख भएअनुसार, राष्ट्रिय सहमतिको सरकारको नेतृत्व पहिलो दुई वर्ष नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले गर्नेछ भने त्यसपछि २०८४ मंसिरमा हुने आम निर्वाचनसम्म नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले सरकारको नेतृत्व लिनेछन्। यो सहमतिले दुई दलबीच आलोपालो सरकारको नेतृत्व गर्ने कुरा प्रस्ट पारेको छ।

तर, राजनीतिक वृत्तमा विभिन्न शंका कायमै छन्। प्रधानमन्त्री ओलीले साउन १५ गते आफ्नो नेतृत्वको सरकार दुई वर्षसम्म चल्ने र त्यसपछि आफूले पदबाट राजीनामा दिने बताएका थिए। उनले भनेका थिए, “मेरो नेतृत्वको सरकार दुई वर्ष चल्ने हो। दुई वर्ष पुग्नुभन्दा एक साताअघि नै मैले राजीनामा गरिसकेको हुन्छु। त्यसपछि शेरबहादुर देउवाजीको नेतृत्वमा चुनावसम्म जाने हो।”

प्रधानमन्त्री ओलीको यो अभिव्यक्तिले गठबन्धनप्रति उठेका आशंका मेट्ने प्रयास गरेको देखिन्छ। एमालेका अन्य नेताहरू पनि गठबन्धनप्रति विश्वास बढाउने अभिव्यक्ति दिइरहेका छन्। उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले गठबन्धन पूरा कार्यकाल टिक्ने दाबी गरेका छन्।

यद्यपि, कांग्रेस र एमालेका नेताहरूले बारम्बार गठबन्धन टिकाउने दाबी गरे तापनि राजनीतिक विश्लेषकहरूबीच शंका कायमै छ।

यो गठबन्धनको भविष्यको बारेमा विश्लेषकहरूले मिश्रित धारणा व्यक्त गरेका छन्। धेरैको विश्वास छ कि दुई दलबीचको स्वार्थले गठबन्धनलाई लामो समय टिक्न दिँदैन। अर्को तर्फ, कांग्रेसका नेता देवेन्द्रराज कँडेलले भने यो गठबन्धनले पूर्ण कार्यकाल चल्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन्।

गठबन्धनको इतिहास हेर्दा, २०७४ को चुनावपछि बनेको वाम गठबन्धनको सरकार, एमाले–माओवादी एकता, र ओली–प्रचण्ड आलोपालोको सहमति सबै विफल भएका थिए। यसपटक पनि गठबन्धनले पूर्ण कार्यकाल चलाउन सक्नेमा शंका रहेको छ। एमालेका अध्यक्ष ओली र माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डबीचको सम्वन्धले नै यो गठबन्धनको भविष्यलाई धेरै हदसम्म प्रभावित गर्नेछ।

भविष्यको राजनीतिक परिदृश्य

भविष्यमा, नेपाली राजनीतिको स्थिरता धेरै हदसम्म यो गठबन्धनको स्थायित्वमा निर्भर हुनेछ। यदि कांग्रेस र एमालेबीचको सहमति लामो समय टिक्न सकेन भने, फेरि नयाँ गठबन्धन बन्ने सम्भावना पनि छ। राजनीतिक विश्लेषकहरूका अनुसार, नेपालका मुख्य राजनीतिक दलहरूबीचको एकता र मतभेदले भविष्यमा हुने आम निर्वाचनमा ठूलो भूमिका खेल्नेछ।

आगामी दिनहरूमा दलहरूको स्वार्थ र देशको समृद्धिका लागि काम गर्ने इच्छा बीचको द्वन्द्वले नेपाली राजनीतिमा स्थिरता ल्याउने या अझै उथलपुथल पैदा गर्ने भन्ने कुरा चाँडै नै स्पष्ट हुनेछ। मुख्य दलहरूबीचको गठबन्धन र सहकार्यले नेपालमा राजनीतिक स्थायित्व र विकासको मार्गप्रशस्त गर्न सक्नेछ, यद्यपि त्यसका लागि नेताहरूले आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थभन्दा माथि उठेर काम गर्नुपर्नेछ।